ἵστημι

ἵστημι (cf. ἱστάω, ἱστάνω),

I causal, make to stand, imper.

ἵστη Il.21.313

, E.Supp.1230,

καθ-ίστα Il.9.202

: [tense] impf. ἵστην, [dialect] Ep.

ἵστασκε Od.19.574

; [ per.] 3pl.

ἵσταν B.10.112

: [tense] fut. στήσω, [dialect] Dor.

στᾱσῶ Theoc.5.54

: [tense] aor. 1 ἔστησα, [dialect] Ep. [ per.] 3pl. ἔστᾰσαν for ἔστησαν dub. in Od.18.307, 3.182, 8.435, al. (v. ἔστᾰσαν): hence, in late Poets, ἔστᾰσας, ἔστᾰσε, AP9.714,708 (Phil.): [tense] aor. 1 [voice] Med. ἐστησάμην (never intr.), v. infr.A.111.2, 3: [tense] pf.

ἕστᾰκα Cerc.3

, ([etym.] καθ-) Hyp.Eux.28, UPZ 112.5 (ii B.C.), ([etym.] περι-) Pl.Ax.370d, ([etym.] ἀφ-) LXXJe.16.5, ([etym.] παρ-) Phld.Rh. 1.9S., al., ([etym.] συν-) S.E.M.7.109; also ἕστηκα (v. infr.) in trans. sense, ([etym.] δι-) Arist.Vent.973a18, ([etym.] ἀφ-) v.l. in LXX l.c.; ἑστακεῖα trans. in Test.Epict.1.25.

II intr., stand,

1 [voice] Act., [tense] aor. 2 ἔστην, [dialect] Ep.

στάσκον Il.3.217

; [ per.] 3pl. ἔστησαν, more freq. in Hom. ἔσταν, στάν [ᾰ]; imper. στῆθι, [dialect] Dor.

στᾶθι Sapph.29

, Theoc.23.38; subj. στῶ, [dialect] Ep. 2 and [ per.] 3sg. στήῃς, στήῃ (for στῇς, στῇ), Il.17.30, 5.598; [ per.] 1pl. στέωμεν (as disyll.) 22.231,

στείομεν 15.297

; opt. σταῖεν, [dialect] Ep. [ per.] 3pl.

σταίησαν 17.733

; inf. στῆναι, [dialect] Ep.

στήμεναι 17.167

, Od.5.414, [dialect] Dor.

στᾶμεν Pi.P.4.2

; part. στάς: [tense] pf. ἕστηκα: [tense] plpf. ἑστήκειν, sts. with strengthd. augm. εἱστήκειν, as E.HF925, Ar.Av.513, Th.1.89, etc.; [dialect] Ion. [ per.] 3sg.

ἑστήκεε Hdt. 7.152

:—from Hom. downwds. the shorter dual and pl. forms of the [tense] pf. are preferred, ἕστᾰτον, ἕστᾰμεν, ἕστᾰτε, ἑστᾶσι (IG12(8).356 (Thasos, vi B.C.), etc.), in Hdt. ἑστέᾱσι; imper.

ἕστᾰθι Aristomen. 5

; subj. ἑστῶ; opt. ἑσταίην; inf. ἑστάναι, [dialect] Ep. ἑστάμεν, ἑστάμεναι (ἑστηκέναι only late, as Ael.VH3.18); part. ἑστώς (ἑστηκώς rare in early Gr., Hdt.2.126, Pl.Men.93d, Lg.802c, Arist. (infr. B.11.2), Alex.126.16,

εἱστηκότα IG12.374.179

), fem. ἑστῶσα (not ἑστυῖα; but συνεστηκυιῶν prob. in Hp.Aër.10), neut.

ἑστός Pl.Ti.40b

, Tht. 183e, SIG1234 ([place name] Lycia), etc., ([etym.] καθ-) POxy.68.32 (ii A.D.), ([etym.] ἐν-) PRyl. 98 (a).10 (ii A.D.), ([etym.] παρ-) Ar.Eq.564 (-ώς freq. v.l. as in Pl. and Ar. ll.cc., preferred by Choerob.in Theod.2.313); gen. ἑστῶτος; [dialect] Ion. ἑστεώς, ἑστεός, ῶτος; [dialect] Ep.

ἑστηώς Hes.Th.747

; dat. pl. ἑστηῶσι cj. in Antim.16.5, cf. Call.Dian.134; Hom. does not use the nom., but has gen. ἑστᾰότος, acc. ἑστᾰότα, nom. pl. ἑστᾰότες, as if from ἑσταώς: so also [tense] plpf. ἑστάτην, ἕστᾰμεν, ἕστᾰτε, ἕστᾰσαν: late [tense] pres. ἑστήκω, formed from [tense] pf., Posidipp. ap. Ath.10.412e: hence, [tense] fut.

ἑστήξω Hom. Epigr.15.14

, X.Cyr.6.2.17, Hegesipp.1.25,

ἑστήξομαι X.Cyn.10.9

codd.

2 [voice] Pass., ἵσταμαι: imper.

ἵστασο Hes.Sc.449

,

ἵστω S.Ph. 893

, Ar.Ec.737: [tense] impf. ἱστάμην: [tense] fut.

στᾰθήσομαι And.3.34

, Aeschin. 3.103: more freq.

στήσομαι Il.20.90

, etc.: [tense] aor.

ἐστάθην Od.17.463

, etc.; rarely ἔστην, [dialect] Dor. [ per.] 3sg.

ἔσστα SIG56.43

(Argos, v B.C.): [tense] pf. ἕσταμαι ([etym.] δι-) v.l. in Pl.Ti.81d, κατεστέαται v.l. in Hdt.1.196. (From I.-E. sthā-, cf. Skt. sthā- ([tense] aor. á-sthā-t), Lat. stare, etc.; Gr. redupl. [tense] pres. and [tense] pf. fr. si-sthā-, se-sthā-.)

A Causal, make to stand, set up,

πελέκεας ἑξείης Od.19.574

; ἔγχος μέν ῥ' ἔστησε φέρων πρὸς κίονα he set it against the pillar, 1.127, cf. Il. 15.126; ἱ. ἱστόν set up the loom, or raise the mast (v.

ἱστός 1

and 11); κρητῆρας στήσασθαι to have bowls set up, Od.2.431; θεοῖς . . κρητῆρα στήσασθαι in honour of the gods, Il.6.528; στῆσαί τινα ὀρθόν, στ. ὀρθὰν καρδίαν, Pi.P.3.53,96;

ὀρθῷ στ. ἐπὶ σφυρῷ Id.I.7(6).13

;

ἐς ὀρθὸν ἱ. τινά E.Supp.1230

;

ὁ Ξανθίας τὸν φαλλὸν ὀρθὸν στησάτω Ar.Ach.243

;

ὀρθὸν οὖς ἵστησιν S.El.27

; στῆσαι λόγχας, for battle, Id.Ant.145(lyr.); esp. raise buildings, statues, trophies, etc.,

ἱ. ἀνδριάντα Hdt.2.110

;

τροπαῖα S.Tr.1102

;

τροπαῖον ἱ. τῶν πολεμίων Isoc.4.150

, cf.IG22.1457.26;

τροπαῖον στησάμενοι X.HG2.4.7

;

τροπαῖον ἂν στήσαιτο τῶν ταύτης τρόπων Ar.Pl.453

;

τὰ μακρὰ στῆσαι τείχη Th.1.69

; ἱ. τινὰ χαλκοῦν set him up in brass, raise a brazen statue to him, D.13.21, 19.261 (so in [tense] pf., stand,

οὗτος ἕστηκε λίθινος Hdt.2.141

:—[voice] Pass.,

σφυρήλατος ἐν Ὀλυμπία στάθητι Pl.Phdr.236b

;

σταθῆναι χαλκοῦς Arist.Rh.1410a33

).

II set, place, of things or persons,

τρίποδ' ἔστασαν ἐν πυρί Od.8.435

, etc.;

ὥς σ' ἄγχι γῆς στήσωσι Καδμείας S.OC399

, etc.; fix,

τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὴν γῆν Philostr.VA1.10

; esp. set men in order or array,

πεζοὺς δ' ἐξόπιθε στῆσεν Il.4.298

, cf. 2.525, etc.;

στῆσαί τινας τελευταίους X. Cyr.6.3.25

, etc.

III bring to a standstill, stay, check,

λαὸν δὲ στῆσον Il.6.433

; νέας, ἵππους, ἡμιόνους στῆσαι, Od.3.182, Il.5.755, 24.350; μύλην στῆσαι to stop the mill, Od.20.111; στῆσεν ἄρ' (sc. ἡμιόνους) 7.4; στῆσε δ' ἐν Ἀμνισῷ (sc. νῆα) 19.188;

βᾶριν Iamb.Myst.6.5

; στῆσαι τὴν φάλαγγα halt it, X.Cyr.7.1.5;

ἵστησι ῥοῦν Pl.Cra.437b

, etc.; ἵ. τὴν ψυχὴν ἐπὶ τοῖς πράγμασιν ib.437a; στ. τὰ ὄμματα fix them, of a dying man, Id.Phd.118; στ. τὸ πρόσωπον compose the countenance, X.Cyr.1.3.9;

στήσαντες ἐπὶ τούτων τὴν διήγησιν Plb. 3.2.6

: esp. in Medic.,

ἵ. κοιλίαν Dsc.1.20

; τὰς κοιλίας Philotim. ap. Orib.4.10.1;

αἱμορραγίας Dsc.1.129

: abs., Arist.HA605a29:—[voice] Med.,

ἱστάμενος τῷ νοσήματι Hp.Ep.19

(Hermes 53.65).

2 set on foot, stir up,

κονίης . . ἱστᾶσιν ὀμίχλην Il.13.336

;

ἵστη δὲ μέγα κῦμα 21.313

;

νεφέλην ἔστησε Κρονίων Od.12.405

, cf. Il.5.523; of battle, etc., φυλόπιδα στήσειν stir up strife, Od.11.314;

ἔριν στήσαντες 16.292

(so intr. φύλοπις ἕστηκε the fray is on foot, Il.18.172):—also in [voice] Med., στησάμενοι δ' ἐμάχοντο ib.533, Od.9.54;

πολέμους ἵστασθαι Hdt.7.9

.β', 175, 236; so

ἱστάναι βοήν A.Ch.885

;

κραυγήν E.Or.1529

([voice] Pass., θόρυβος ἵσταται βοῆς arises, S.Ph.1263); also of passions and states of mind, μῆνιν, ἐλπίδα στῆσαι, Id.OT699, E.IA788(lyr.).

3 set up, appoint,

τινὰ βασιλέα Hdt.1.97

;

τύραννον S.OT940

, cf. OC1041, Ant.666:—[voice] Med.,

ἐστάσαντο τύραννον Alc.37

A;

φύλακας στησόμεθα Pl.R.484d

:—[voice] Pass.,

ὁ ὑπὸ Δαρείου σταθεὶς ὕπαρχος Hdt.7.105

, cf. IG 9(1).32.23 (Stiris, ii B.C.).

4 establish, institute, χορούς, παννυχίδα, Hdt.3.48, 4.76 (so

στήσασθαι ἤθεά τε καὶ νόμους Id.2.35

;

ἀγῶνα h.Ap.150

); στῆσαι χορόν, Ὀλυμπιάδα, ἑορτάν, Pi.P.9.114, O.2.3, 10(11).58;

κτερίσματα S.El.433

;

χορούς B.10.112

, D.21.51; οὐχ ὑγιῶς ἱστάμενος λόγον setting up a bad argument, Anon.Lond.26.34:—[voice] Pass.,

ἀγορὴ ἵσταταί τινι Hdt.6.58

.

5 = Lat. statuere, determine,

γνῶναι καὶ στῆσαι D.H.8.68

;

διαγεινώσκειν καὶ ἱστάναι Not. Arch.4.21

(Aug.):—[voice] Pass.,

τὰ ὑπό τινος σταθέντα OGI665.27

(Egypt, i A.D.); τὰ ἑσταμένα Wilcken Chr.167.27 (ii B.C.).

6 fix by agreement,

ὁ σταθεὶς τόκος PGrenf.1.31.1

(i B.C.), cf. PFlor.14.11 (iv A.D.);

τὸ ἑσταμένον ἐνοίκιον BGU253.15

(iii A.D.).

7 bring about, cause,

ἀμπνοάν Pi.P.4.199

; στῆσαι δύσκηλον χθόνα make its case desperate, A.Eu.825.

IV place in the balance, weigh, Il.19.247, 22.350, 24.232, Ar.V.40; [ἐκπώματα] Thphr.Char.18.7;

ἀριθμοῦντες καὶ μετροῦντες καὶ ἱστάντες X.Cyr.8.2.21

, etc.; ἱστάναι τι πρὸς ἀργύριον weigh a thing against silver, Hdt.2.65; ἀγαθὸς ἱστάναι good at weighing, Pl.Prt.356b; τὸ ἐγγὺς καὶ τὸ πόρρω στήσας ἐν τῷ ζυγῷ ibid., cf. Lys.10.18; ἐπὶ τὸ ἱστάναι ἐλθεῖν have recourse to the scales, Pl.Euthphr.7c:—[voice] Pass.,

ἵστασθαι ἐπὶ ζυγοῦ Arr.Epict.1.29.15

;

σταθείς

weighed,

IG11(2).161

B113 (Delos, iii B.C.).

2 weigh out, pay, LXX 3 Ki.21.39, cf. Za.11.12, Ev.Matt.26.15.

B [voice] Pass. and intr. tenses of [voice] Act., to be set or placed, stand, Hom. etc., ἀγχοῦ, ἆσσον, Il.2.172, 23.97;

ἄντα τινός 17.30

;

ἐς μέσσον Od.17.447

;

σταθεὶς ἐς μέσον Hdt.3.130

; ἀντίοι ἔσταν, ἐναντίοι ἔστησαν, Il.1.535, Od.10.391: prov. of critical circumstances,

ἐπὶ ξυροῦ ἵσταται ἀκμῆς Il.10.173

: freq. merely a stronger form of εἶναι, to be in a certain place or state,

ἀργύρεοι σταθμοὶ ἐν χαλκέῳ ἕστασαν οὐδῷ Od.7.89

, etc.; ἑστάτω for ἔστω, S.Aj.1084; τὰ νῦν ἑστῶτα,= τὰ νῦν, Id.Tr.1271 (anap.);

ἐμοὶ δ' ἄχος ἕστᾱκεν Id.Aj.200

(lyr.): with Adv., ξυμφορᾶς ἵν' ἕσταμεν, ἵν' ἕστ. χρείας, in what case or need we are, Id.Tr.1145, OT1442; ποῦ τύχης ἕστηκεν; Id.Aj.102; later also ἀδίκως, ὀρθῶς, εὐλαβῶς ἵστασθαι, behave wrongly, etc., Plb.18.3.2, 33.6.3, 18.33.4.

2 take up an intellectual attitude,

ὡς ἵστασθαι δεῖ περὶ χρημάτων κτήσεως Phld.Oec.p.38J.

; οὐκ ὀρθῶς ἵ. Id.Rh.1.53S.

3 in pregnant sense,

στῆναι ἐς . . Hdt.9.21

;

στ. ἐς δίκην E.IT962

;

στ. παρά τινα Il.24.169

(but οἱ μὴ στάντες παρὰ τὰ δεινά those who did not face the danger, D.H.9.28): c. acc. loci, τί τοῦτ' αἰθερίαν ἕστηκε πέτραν; E.Supp.987 (lyr.);

στῆτε τόνδε τρίβον Id.Or.1251

:c. acc. cogn., ποίαν μ' ἀνάστασιν δοκεῖς . . στῆναι; S.Ph.277.

II stand still, halt,

ἀλλ' ἄγε δὴ στέωμεν Il.11.348

, cf. Od.6.211, 10.97; opp. φεύγω, 6.199, etc.; stand idle, Il.4.243, al.; ἑστάναι to be stationary, opp. κινεῖσθαι, Pl.R.436c, etc.;

κατὰ χώρην ἑστάναι Hdt.4.97

; οὐ μὴν ἐνταῦθ' ἕστηκε τὸ πρᾶγμα does not rest here, D.21.102, cf. 10.36; ἐὰν ἡ κοιλία στῇ if the bowels are constipated, Arist.HA588a8: c. part.,

οὐ στήσεται ἀδικῶν D.10.10

; come to a stop, rest satisfied,

ἄν τις ὀρθῶς ἐπιβάλῃ, ἔπειτα σταθῇ Epicur. Fr.423

;

οὐχ ἱστάμενοι Plot.3.1.2

: impers., ἵσταται there is a stop, one comes to a stop, Arist.APr.43a37, al.;

οὐκ ἔστη ἐνταῦθα κακοῖς γενομένοις ἀποθανεῖν Plot.3.2.8

; also

ἵστασθαι μέχρι τοῦ γένους Them.in APo. 55.8

,al.

2 metaph., stand firm, X.HG5.2.23;

τῇ διανοίᾳ Plb.21.11.3

; of arguments or propositions, hold good, Phld.Rh.1.83, 2.192 S.: part., ἑστηκώς fixed, stable, Arist.GA776a35, EN1104a4, Metaph. 1047a15;

δεῖ τὸ κρίμα ἑστηκὸς καὶ κύριον εἶναι SIG826ii29

(Delph., ii B.C.);

λογισμὸς ἑστὼς καὶ νουνεχής Plb.3.105.9

;

τέχναι οὐκ ἔχουσαι τὸ ἑστηκός, ἀλλὰ τὸ στοχαστικόν Phld.Rh.1.71S.

(so Adv. ἑστηκότως, opp. στοχαστικῶς, ib.70S.), cf. Iamb.Protr.21.

κ'; χρεία ἑστηκυῖα καὶ τεταγμένη Plb.6.25.10

; ἑστηκότα θεωρήματα, ἑστηκότες σκοποί, Phld.Rh.1.2S., Po.5.22; of age,

ἑστηκυῖα ἡλικία Pl.Lg.802c

; τιμαὶ ἑστηκυῖαι fixed prices, PTeb.ined.703.177.

III to be set up or upright, stand up, rise up,

κρημνοὶ ἕστασαν Il.12.55

;

ὀρθαὶ τρίχες ἔσταν 24.359

, cf. A.Th.564(lyr.), Pl.Ion535c, etc.;

κονίη ἵστατο Il.2.151

;

ἵστατο κῦμα 21.240

; of a horse, ἵστασθαι ὀρθός to rear, Hdt.5.111; ἵστασθαι βάθρων from the steps, S.OT143.

2 to be set up, erected, or built,

στήλη, ἥ τ' ἐπὶ τύμβῳ ἑστήκῃ Il.17.435

;

ἕστακε τροπαῖον A. Th.954

(lyr.);

μνημεῖον Ar.Eq.268

, etc.; v. supr. A.11.

3 generally, arise, begin,

ἵστατο νεῖκος Il.13.333

; cf. A. 111.2.

4 in marking Time, ἔαρος νέον ἱσταμένοιο when spring is not long begun, Od.19.519; ἕβδομος ἑστήκει μείς the seventh month was begun, Il. 19.117; τοῦ μὲν φθίνοντος μηνός, τοῦ δ' ἱσταμένοιο as one month ends and the next begins, Od.14.162, cf. Hes.Op.780; later μὴν ἱστάμενος, μεσῶν, φθίνων, first in Hdt.6.57, 106, cf. And.1.121, Aeschin.3.67;

σχεδὸν ἤδη μεσημβρία ἵσταται Pl.Phdr.242a

.

5 to be appointed,

στῆναι ἐς ἀρχήν Hdt.3.80

; v. supr. A.111.3.